در این مقاله، به‌صورت گام‌به‌گام یاد می‌گیرید چگونه با استفاده از ابزار Timeshift در Linux Mint، از سیستم خود یک اسنپ‌شات تهیه کنید تا در صورت بروز مشکل، بتوانید به حالت پایدار قبلی بازگردید.
تغییرات در پیکربندی سیستم، نصب نرم‌افزار یا ارتقاهای سیستمی گاهی ممکن است باعث ناپایداری یا حتی خرابی سیستم در لینوکس مینت شوند. با ایجاد یک اسنپ‌شات (snapshot) از سیستم توسط ابزار Timeshift، می‌توانید وضعیت فعلی سیستم عامل خود را حفظ کرده و در صورت بروز مشکل، به‌سرعت آن را بازیابی کنید. Timeshift این فرآیند را با رابط گرافیکی و همچنین دستورات خط فرمان ساده کرده تا کاربران با هر سطحی از تجربه بتوانند از آن استفاده کنند.
استفاده از رابط گرافیکی Timeshift برای ایجاد اسنپ‌شات
مرحله ۱: نصب Timeshift (در صورت نصب نبودن)
بیشتر نسخه‌های لینوکس مینت به‌صورت پیش‌فرض Timeshift را نصب دارند. اگر نصب نبود، ترمینال را باز کرده و دستورات زیر را اجرا کنید:
sudo apt update
sudo apt install timeshiftمرحله ۲: اجرای Timeshift
از منوی برنامه‌ها، Timeshift را جست‌وجو و اجرا کنید. در صورت درخواست، رمز عبور مدیر سیستم را وارد کنید.
مرحله ۳: تنظیم اولیه
در اجرای اول، یک راهنمای تنظیم ظاهر می‌شود. نوع اسنپ‌شات را انتخاب کنید. برای اغلب کاربران، گزینه‌ی پیش‌فرض RSYNC مناسب است (با سیستم‌فایل EXT4 سازگار است و از بکاپ‌های افزایشی پشتیبانی می‌کند). از گزینه BTRFS فقط زمانی استفاده کنید که سیستم‌فایل شما BTRFS باشد و با آن آشنایی داشته باشید.
مرحله ۴: انتخاب مکان ذخیره‌سازی
بهتر است یک پارتیشن جدا یا یک درایو خارجی انتخاب شود تا در صورت خرابی دیسک اصلی، بکاپ‌ها محفوظ بمانند. مکانی را انتخاب کنید که فضای کافی (۲ تا ۳ برابر پارتیشن ریشه) داشته باشد.
مرحله ۵: تنظیم برنامه زمان‌بندی اسنپ‌شات
Timeshift امکان تهیه خودکار اسنپ‌شات را به‌صورت ساعتی، روزانه، هفتگی یا ماهانه فراهم می‌کند. برای اکثر کاربران خانگی، برنامه‌های روزانه یا هفتگی مناسب هستند.
مرحله ۶: تصمیم‌گیری درباره شامل کردن پوشه Home
به‌طور پیش‌فرض، Timeshift پوشه‌های کاربری را در بکاپ شامل نمی‌کند تا اندازه فایل‌ها کاهش یابد. اگر می‌خواهید فایل‌های پیکربندی یا فایل‌های مخفی کاربر ذخیره شوند، آن‌ها را از تب “Users” فعال کنید. برای بکاپ کامل از داده‌های شخصی، بهتر است از ابزارهای جداگانه مثل Deja Dup استفاده شود.
مرحله ۷: ایجاد اولین اسنپ‌شات
پس از اتمام تنظیمات، روی دکمه Create کلیک کنید تا بکاپ گرفته شود. این فرایند ممکن است کمی زمان‌بر باشد ولی بکاپ‌های بعدی سریع‌تر خواهند بود.
مرحله ۸: بررسی اسنپ‌شات
پس از اتمام، بررسی کنید که اسنپ‌شات در پنجره اصلی Timeshift نمایش داده شود. اکنون می‌توانید برنامه را ببندید؛ بکاپ‌های زمان‌بندی‌شده به‌صورت خودکار اجرا خواهند شد.
استفاده از خط فرمان Timeshift برای مدیریت اسنپ‌شات‌ها
برای کاربران حرفه‌ای یا کسانی که اسکریپت‌نویسی می‌کنند، Timeshift امکاناتی از طریق ترمینال نیز فراهم کرده است.
مرحله ۱: مشاهده لیست اسنپ‌شات‌ها
sudo timeshift --listمرحله ۲: ایجاد اسنپ‌شات به‌صورت دستی
sudo timeshift --createمرحله ۳: بررسی نیاز به ایجاد اسنپ‌شات بر اساس برنامه زمان‌بندی
sudo timeshift --checkمرحله ۴: بازگرداندن سیستم از اسنپ‌شات
sudo timeshift --restoreمرحله ۵: حذف اسنپ‌شات‌های قدیمی برای آزادسازی فضا
sudo timeshift --delete --snapshot 'نام_اسنپ‌شات'بازیابی سیستم لینوکس مینت از اسنپ‌شات
اگر سیستم بالا می‌آید:
برنامه Timeshift را باز کنید، اسنپ‌شاتی را که قبل از بروز مشکل گرفته شده انتخاب کرده و روی Restore کلیک کنید. پس از پایان فرایند، سیستم را ریستارت کنید.
اگر سیستم بوت نمی‌شود:
با استفاده از یک فلش USB حاوی لینوکس مینت، وارد محیط Live شوید. سپس:
sudo apt update
sudo apt install timeshiftسپس Timeshift را اجرا کرده، تنظیمات اولیه را انجام دهید و مسیر ذخیره بکاپ‌ها را مشخص کنید. اسنپ‌شات مناسب را انتخاب و بازیابی کنید. در صورت نیاز، اجازه نصب مجدد بوت‌لودر را بدهید و سیستم را ریستارت کنید.
نکات تکمیلی و بهترین روش‌ها
- بکاپ‌ها را در درایوی جداگانه نگه دارید.
- برنامه زمان‌بندی منظم داشته باشید.
- پوشه‌های بزرگ یا غیرضروری را از بکاپ حذف کنید.
- گاهی اسنپ‌شات‌ها را مرور یا با
--check-snapshotبررسی کنید. - از ابزارهای بکاپ دیگر برای داده‌های شخصی استفاده کنید.
ایجاد اسنپ‌شات با Timeshift در لینوکس مینت، راهی ساده و مطمئن برای محافظت از سیستم در برابر به‌روزرسانی‌های ناموفق، خرابی‌ها یا تنظیمات اشتباه است. با بکاپ‌های منظم، می‌توانید با کمترین اختلال، سیستم را به حالت پایدار برگردانید.
