بازنشانی کارخانه‌ای یا نصب تازه ویندوز ۱۱ معمولاً منجر به سیستمی می‌شود که با برنامه‌های ناخواسته (یا همان Bloatware) مانند TikTok، اینستاگرام، نرم‌افزارهای آزمایشی و پیشنهادات فروشگاه مایکروسافت پر شده است. این برنامه‌ها حتی پس از به‌روزرسانی‌های سیستمی یا ریست مجدد نیز دوباره ظاهر می‌شوند و برای کاربرانی که به دنبال یک سیستم تمیز و خلوت هستند، آزاردهنده‌اند. برای حل این مشکل، تنها حذف برنامه‌ها کافی نیست؛ بلکه باید سیاست‌های سیستمی تغییر داده شوند و در برخی موارد حتی تصاویر نصب سفارشی‌سازی شوند تا از بازگشت این برنامه‌ها جلوگیری شود.
پیکربندی Group Policy برای جلوگیری از نمایش ویژگی‌های مصرف‌کننده و محتوای پیشنهادی
تنظیم گزینه‌های خاص در Group Policy مطمئن‌ترین روش برای جلوگیری از نصب مجدد اپ‌های ناخواسته و پیشنهادهای مصرف‌کننده در ویندوز ۱۱ است—به‌خصوص پس از ریست سیستم یا نصب به‌روزرسانی‌های اصلی. این روش هم برای سیستم‌های شخصی و هم برای محیط‌های سازمانی قابل استفاده است و از نصب یا سنجاق شدن محتوای ابری مایکروسافت در منوی استارت جلوگیری می‌کند.
مرحله ۱: Group Policy Editor محلی را با فشردن کلیدهای Windows + R، تایپ gpedit.msc و زدن Enter باز کنید. اگر از نسخه Home ویندوز ۱۱ استفاده می‌کنید، ابتدا باید Group Policy Editor را فعال کرده یا از رجیستری به‌عنوان جایگزین استفاده کنید.
مرحله ۲: در ویرایشگر Group Policy به مسیر زیر بروید:
Computer Configuration > Administrative Templates > Windows Components > Cloud Content
مرحله ۳: روی گزینه Turn off Microsoft consumer experiences دوبار کلیک کنید و آن را روی Enabled قرار دهید. این کار از نصب خودکار اپلیکیشن‌ها و محتوای پیشنهادی مانند Candy Crush، Disney+ یا Facebook بعد از ریست یا به‌روزرسانی جلوگیری می‌کند.
مرحله ۴: روی گزینه Do not suggest third-party content in Windows Spotlight دوبار کلیک کنید و آن را روی Enabled تنظیم کنید. این کار از نمایش تبلیغات و پیشنهادات اپلیکیشن‌های شخص ثالث در صفحه قفل و منوی استارت جلوگیری می‌کند.
مرحله ۵: اگر دستگاه‌ها را با ابزارهایی مانند Intune یا MDM مدیریت می‌کنید، گزینه‌های Consumer Features و Third-party suggestions in Windows Spotlight را در سیاست‌های محدودیت دستگاه روی Blocked تنظیم کنید تا نصب این محتواها مسدود شود.
مرحله ۶: کامپیوتر خود را ریستارت کنید تا سیاست‌های جدید اعمال شوند. این تنظیمات از نصب خودکار اکثر برنامه‌های اضافی و محتوای پیشنهادی ویندوز بعد از ریست یا آپدیت جلوگیری می‌کنند.
حذف اپلیکیشن‌های پیش‌نصب و Provisioned با استفاده از DISM و PowerShell
برای راه‌حل دائمی‌تر، به‌خصوص هنگام آماده‌سازی ایمیج‌های نصب یا قالب‌های ماشین مجازی، حذف اپلیکیشن‌های provisioned از رسانه نصب باعث می‌شود این برنامه‌ها در حساب‌های جدید نصب نشوند. این روش فنی‌تر است و بیشتر برای کارشناسان IT یا کاربران پیشرفته مناسب است.
مرحله ۱: ایمیج نصب ویندوز ۱۱ (ISO) را روی پوشه‌ای روی کامپیوتر خود مونت کنید. مثلاً تمام فایل‌های ISO را در مسیر C:\Windows11\Image کپی کنید.
مرحله ۲: با استفاده از ابزار DISM، ایمیج ویندوز را مونت کنید. برای پیدا کردن شماره ایندکس نسخه ویندوز (مثل Enterprise) این دستور را اجرا کنید:
dism /get-wiminfo /wimfile:C:\Windows11\Image\sources\install.wimسپس ایمیج را مونت کنید (X را با ایندکس مناسب جایگزین کنید):
dism /mount-wim /wimfile:C:\Windows11\Image\sources\install.wim /mountdir:C:\Windows11\Mount /index:Xمرحله ۳: همه اپلیکیشن‌های provisioned (پیش‌نصب شده) را لیست کنید:
dism /image:C:\Windows11\Mount /Get-ProvisionedAppxPackages > C:\Windows11\apps.txtفایل خروجی را بررسی کرده و تصمیم بگیرید کدام برنامه‌ها را می‌خواهید حذف کنید.
مرحله ۴: برای حذف هر برنامه‌ی ناخواسته، این دستور را اجرا کنید (نام کامل بسته را از فایل apps.txt بردارید):
dism /image:C:\Windows11\Mount /Remove-ProvisionedAppxPackage /PackageName:PackageFullNameبرای هر برنامه‌ی اضافی این کار را تکرار کنید. مراقب باشید برنامه‌های سیستمی اصلی را حذف نکنید مگر اینکه از کاربرد آن مطمئن باشید.
مرحله ۵: تغییرات را ذخیره و ایمیج را از حالت مونت خارج کنید:
dism /unmount-wim /mountdir:C:\Windows11\Mount /commitمرحله ۶: از این ایمیج ویرایش شده برای نصب ویندوز ۱۱ استفاده کنید. برنامه‌های حذف شده دیگر برای حساب‌های جدید نصب نخواهند شد و بعد از ریست‌ها برنمی‌گردند.
حذف برنامه‌های provisioned و نصب شده در سیستم موجود با PowerShell
برای حذف برنامه‌های provisioned و نصب شده روی ویندوز فعلی، PowerShell را با دسترسی ادمین باز کنید و ابتدا لیست برنامه‌ها را ببینید:
Get-AppxPackage -AllUsers | Select Name, PackageFullNameسپس برای حذف هر برنامه:
Get-AppxPackage -AllUsers AppName | Remove-AppxPackageبه جای AppName، نام دقیق بسته را وارد کنید. توجه داشته باشید که بدون تنظیم سیاست گروهی (Group Policy)، ممکن است برخی برنامه‌ها در آپدیت‌های آینده دوباره نصب شوند.
حذف دستی بروز اپلیکیشن‌های اضافی با استفاده از تنظیمات و Microsoft Store
روش دستی برای بیشتر برنامه‌های اضافی که برای کاربر نمایش داده می‌شوند مناسب است، به خصوص بعد از ریست. اما این روش دائمی نیست چون بعضی اپ‌ها ممکن است با آپدیت‌ها برگردند اگر سیاست‌ها تنظیم نشده باشند.
مرحله ۱: اپ Settings را با زدن کلیدهای Windows + I باز کنید.
مرحله ۲: به مسیر Apps > Installed apps بروید.
مرحله ۳: لیست برنامه‌ها را مرور کنید و هر برنامه ناخواسته‌ای را که می‌خواهید حذف کنید، انتخاب کنید. روی سه نقطه کنار هر برنامه کلیک کنید و گزینه «Uninstall» (حذف) را بزنید.
مرحله ۴: فروشگاه مایکروسافت (Microsoft Store) را باز کنید، به بخش Library (کتابخانه) بروید و هر برنامه ناخواسته‌ای که در آنجا فهرست شده را حذف کنید.
نکته: برخی از آیکون‌ها در منوی استارت فقط میانبر برنامه‌های پیشنهادی هستند و خود برنامه‌ها نصب نشده‌اند. برای حذف این موارد، روی آیکون راست‌کلیک کرده و گزینه «Unpin from Start» را انتخاب کنید تا این جای‌گیرها حذف شوند.
استفاده از ابزارهای شخص ثالث برای حذف خودکار
چندین ابزار رایگان وجود دارد که می‌توانند روند حذف برنامه‌های اضافی (bloatware) را خودکار کنند، اما با احتیاط از آن‌ها استفاده کنید. ابزارهای خودکار ممکن است برنامه‌ها یا بخش‌هایی را حذف کنند که برای پایداری سیستم ضروری‌اند و به علاوه، به‌روزرسانی‌های آینده ویندوز ممکن است آن‌ها را دوباره نصب کنند.
- O\&O AppBuster: به‌طور ایمن لیست برنامه‌های ویندوز (از جمله برنامه‌های سیستمی) را برای همه کاربران نمایش می‌دهد و امکان بازیابی برنامه‌های حذف شده را دارد.
- Windows 11 Debloater: رابط گرافیکی برای اجرای اسکریپت‌های پاورشل به منظور حذف برنامه‌های پیش‌فرض و تنظیمات حریم خصوصی ارائه می‌دهد. قبل از استفاده از این ابزارها حتماً از سیستم خود بکاپ بگیرید.
- Revo Uninstaller: حذف کامل برنامه‌های نصب‌شده از جمله فایل‌های باقی‌مانده و پشتیبانی از برنامه‌های ویندوز استور و برنامه‌های کلاسیک دسکتاپ.
همیشه قبل از اجرای ابزارهای حذف خودکار، نقطه بازگردانی سیستم یا بکاپ کامل تهیه کنید. در صورت امکان ابتدا روی سیستمی که برایتان حیاتی نیست تست کنید، به خصوص قبل از استفاده روی چندین دستگاه.
جلوگیری از نصب برنامه‌های اضافی هنگام نصب ویندوز با تنظیم منطقه (Region)
ویندوز ۱۱ گاهی با تنظیم منطقه به «English (World)» یا «English (International)» در زمان نصب اولیه، برنامه‌های پیشنهادی کمتری نصب می‌کند. البته این روش تضمینی نیست و ممکن است تنظیمات زبان، صفحه‌کلید و منطقه زمانی را تغییر دهد، پس فقط در صورت راحتی با تغییر این موارد پس از نصب از آن استفاده کنید.
- مرحله ۱: در هنگام نصب ویندوز، منطقه و زبان را روی «English (World)» یا «English (International)» تنظیم کنید.
- مرحله ۲: نصب را کامل کنید. پس از راه‌اندازی، می‌توانید منطقه و زبان را در تنظیمات > زمان و زبان (Time & Language) به دلخواه خود تغییر دهید.
این روش تعداد برنامه‌های پیش‌نصب و پیشنهادی را کاهش می‌دهد اما تجربه کاملاً بدون برنامه‌های اضافی را تضمین نمی‌کند.
برای جلوگیری از نصب مجدد برنامه‌های اضافی پس از ریست سیستم در ویندوز ۱۱، باید ترکیبی از تغییرات در سیاست‌های گروهی (Group Policy)، حذف دقیق برنامه‌ها و در موارد پیشرفته، سفارشی‌سازی ایمیج نصب انجام شود. همچنین پس از به‌روزرسانی‌ها، تنظیمات خود را بازبینی کنید تا مطمئن شوید برنامه‌های ناخواسته دوباره نصب نشده‌اند.
