اگه از کندی و شلوغی ویندوز ۱۱ خسته شدی، این ترفند برای توست!
ویندوز پر از برنامه‌های اضافه‌ست (حتی بیشتر از چیزی که فکر می‌کنی)
بیشتر لپ‌تاپ‌ها با نسخه‌ای از ویندوز ارائه می‌شن که پر از نرم‌افزارهای ناخواسته‌ست (اصطلاحاً «bloatware»). این برنامه‌ها معمولاً توسط تولیدکننده و برای تبلیغات یا همکاری با برندهای دیگه نصب می‌شن—مثل آنتی‌ویروس‌ها، مرورگرها، یا نرم‌افزارهای کنترل سیستم که معمولاً مصرف رم و پردازنده بالایی دارن.
بعضی از این ابزارها حتی مسئول کنترل نور صفحه‌کلید، فن‌ها یا حالت‌های مصرف انرژی هستن، ولی اغلب بهینه نیستن. به جای استفاده از اون‌ها، می‌تونی جایگزین‌های سبک‌تر نصب کنی.
اولین کاری که باید تو ویندوز ۱۱ انجام بدی: حذف bloatware
پاک کردن این برنامه‌های اضافی باعث می‌شه ویندوز سریع‌تر، تمیزتر و کم‌مصرف‌تر بشه. دو راه محبوب برای انجام این کار وجود داره:
راه ۱: نصب نسخه سبک‌شده ویندوز مثل Tiny11
اگر قصد نصب دوباره ویندوز رو داری، می‌تونی از Tiny11 استفاده کنی—نسخه‌ای از ویندوز که برنامه‌های اضافی مثل Microsoft Edge رو حذف کرده و حتی روی سیستم‌های ضعیف هم اجرا می‌شه.
راه ۲: استفاده از ابزار Windows 11 Debloater
اگر نمی‌خوای ویندوز رو دوباره نصب کنی، ابزار FreeTimeTech Windows 11 Debloater یه انتخاب فوق‌العاده‌ست. این ابزار با استفاده از اسکریپت‌های PowerShell بهت اجازه می‌ده فقط با چند کلیک، بخش‌های اضافی ویندوز رو غیرفعال کنی.
این ابزار در سه بخش دسته‌بندی شده:
- EZ Debloater: تنظیمات سریع مثل حذف Cortana، غیرفعال کردن OneDrive، جلوگیری از اجرای خودکار Edge و غیره.
- Advanced Debloater: گزینه‌هایی برای لپ‌تاپ، دسکتاپ، ماشین مجازی یا تنظیمات مینیمال.
- Fine-Tuning Debloater: پیشرفته‌ترین بخش که اجازه نصب/حذف ابزارهای سیستمی، اپلیکیشن‌های شخص ثالث، تنظیمات حریم خصوصی و امنیت و… رو می‌ده.
بهترین بخش Windows 11 Debloater اینه که حتی اگر حرفه‌ای نباشی، راحت می‌تونی ازش استفاده کنی.
✅ استفاده راحت برای همه
در قسمت EZ Debloater، فقط با چند کلیک می‌تونی قابلیت‌هایی مثل Cortana، OneDrive یا ردیابی موقعیت رو غیرفعال کنی. اگه دنبال یه راه سریع هستی، می‌تونی از پیش‌تنظیم یک‌کلیکی (One-Click Debloat Preset) استفاده کنی که اکثر bloatwareها رو با یه کلیک پاک می‌کنه.
در قسمت Advanced Debloater، چندین پروفایل از پیش تنظیم‌شده وجود داره که بسته به نوع دستگاهت (مثل لپ‌تاپ یا دسکتاپ) می‌تونی انتخابشون کنی.
🔧 گزینه‌های حرفه‌ای با Fine-Tuning
بخش Fine-Tuning Debloater شاید اولش یه کم ترسناک به نظر بیاد، چون پر از گزینه‌ست. اما کافیه ماوس رو روی هر گزینه نگه داری تا یه توضیح کوتاه (tooltip) برات نشون بده که اون گزینه دقیقاً چیکار می‌کنه.
وقتی گزینه‌هات رو انتخاب کردی:
- به بخش Output برو.
- روی دکمه Output PowerShell کلیک کن تا اسکریپت نهایی رو ببینی.
- روی Run PowerShell کلیک کن تا اسکریپت اجرا بشه.
همچنین می‌تونی اسکریپت‌های سفارشی PowerShell بسازی که تنظیماتت رو ذخیره کنن تا روی سیستم‌های دیگه هم سریع اجراشون کنی.
💻 تجربه‌ی کاربر
یکی از کاربران اینطور گفته:
من خودم همیشه بعد از نصب ویندوز ۱۱ از این ابزار استفاده می‌کنم تا:
- OneDrive رو حذف کنم.
- ویژگی‌های ردیابی مثل Telemetry، Wi-Fi Sense، و Location Tracking رو غیرفعال کنم.
- حالت تیره (Dark Mode) رو فعال کنم.
- ابزارهای توسعه‌ای مثل Firefox، Discord، .NET Runtimes، PowerToys، Git و Python رو نصب کنم.
کاملاً درسته — ابزار Windows 11 Debloater فقط نقطه‌ی شروعه، نه پایان کار. 🧰
🧼 شروعی سریع و تمیز برای ویندوز
اگرچه Debloater همه برنامه‌هایی که نیاز داری رو نصب نمی‌کنه و هنوز باید خودت سیستم رو تنظیم کنی، اما:
- سرعت سیستم رو به‌طور محسوس بالا می‌بره ✅
- برنامه‌ها و تنظیمات مزاحم و سنگین رو حذف می‌کنه ✅
- حریم خصوصی رو تقویت می‌کنه ✅
همچنین با نصب یه سری برنامه‌های پایه (مثل مرورگرها، ابزارهای توسعه، و…)، سیستم رو برای شروع آماده می‌کنه.
🔒 امنیت بهتر با Debloating
جدا از بهبود عملکرد، حذف bloatware به امنیت هم کمک می‌کنه:
- برنامه‌های از پیش نصب‌شده گاهی شامل آسیب‌پذیری‌هایی هستن که می‌تونن مسیر ورود بدافزار باشن.
- Debloater با حذف این برنامه‌ها سطح حمله (Attack Surface) رو کاهش می‌ده.
- قابلیت “Windows Security Updates Only” باعث می‌شه فقط آپدیت‌های امنیتی نصب بشن، بدون بروزرسانی‌هایی که تنظیمات سیستم یا حریم خصوصی‌ت رو به‌هم می‌زنن.
اگر هنوز از نسخه‌ی پیش‌فرض و پر از Bloatware ویندوز استفاده می‌کنی، وقتشه کنترل کامل سیستم رو به دست بگیری.
🔐 چرا باید از شر ویژگی‌هایی مثل Telemetry خلاص بشی؟
Telemetry، Wi-Fi Sense، Activity History و دیگر ویژگی‌های مشابه:
- اطلاعات مربوط به استفاده‌ی شما از ویندوز رو جمع‌آوری می‌کنن
- این داده‌ها می‌تونن با مایکروسافت یا حتی شرکای شخص ثالث به اشتراک گذاشته بشن
- در اغلب موارد، شما واقعاً نیازی به این قابلیت‌ها ندارید، ولی اون‌ها همچنان حافظه، پردازنده، و باتری مصرف می‌کنن
🚀 پاکسازی = ویندوز سریع‌تر، سبک‌تر و امن‌تر
با حذف اپلیکیشن‌های ناخواسته و غیرفعال‌سازی قابلیت‌های مزاحم:
- عملکرد کلی سیستم تا چند برابر بهبود پیدا می‌کنه
- زمان بوت و باز شدن برنامه‌ها کاهش پیدا می‌کنه
- عمر باتری لپ‌تاپ بیشتر می‌شه
- و مهم‌تر از همه: حریم خصوصی‌ت بهتر حفظ می‌شه
🛠 پیشنهاد عملی
برای رسیدن به یک نصب ضدگلوله از ویندوز:
- از ابزارهایی مثل Windows 11 Debloater یا Tiny11 استفاده کن
- ویژگی‌های ردیاب مثل Telemetry، Feedback، SmartScreen و Location Tracking رو غیرفعال کن
- فقط برنامه‌هایی رو نصب کن که واقعاً لازمت هستن
- از فایروال و ابزارهای امنیتی شخص ثالث قابل‌اعتماد استفاده کن
- همه‌ی تنظیمات حریم خصوصی رو مرور و شخصی‌سازی کن
🎯 نتیجه
هر چیزی که در ویندوز پیش‌فرض هست، به نفع تو طراحی نشده. با کمی زمان و ابزار مناسب، می‌تونی یه نسخه‌ی سریع‌تر، امن‌تر، و کاملاً سفارشی از ویندوز بسازی که فقط کارهایی رو انجام می‌ده که تو می‌خوای.
