نرم‌افزار اسکنر در ویندوز ۱۱ معمولاً برای برقراری ارتباط بین کامپیوتر و سخت‌افزار تصویربرداری به درایور Windows Image Acquisition (WIA) وابسته است. وقتی پیام خطای «You need a WIA driver to use this device» ظاهر می‌شود، انجام وظایف اسکن را متوقف کرده و روند کار را مختل می‌کند. این مشکل می‌تواند به دلیل درایورهای مفقود، قدیمی یا ناسازگار، خدمات سیستمی غیرفعال، یا تداخل‌های ایجاد شده توسط به‌روزرسانی‌های اخیر ویندوز به وجود آید. حل علت اصلی مشکل، قابلیت اسکن را بازمی‌گرداند و از اختلالات مکرر جلوگیری می‌کند.
راه‌اندازی مجدد و تنظیم سرویس Windows Image Acquisition (WIA)
مرحله ۱: کنسول مدیریت خدمات ویندوز را با فشار دادن کلیدهای Windows + R باز کنید، services.msc را تایپ کرده و Enter بزنید. این کار لیستی از تمامی خدمات پس‌زمینه در حال اجرا در سیستم شما را نمایش می‌دهد.
مرحله ۲: در فهرست سرویس‌ها، سرویس «Windows Image Acquisition (WIA)» را پیدا کنید. اگر سرویس در حال اجراست، روی آن راست‌کلیک کرده و «Restart» را انتخاب کنید، و اگر متوقف است، «Start» را بزنید. این کار سرویس را دوباره راه‌اندازی می‌کند که برای عملکرد اسکنر ضروری است.
مرحله ۳: روی سرویس WIA دوبار کلیک کنید تا پنجره تنظیمات آن باز شود. در منوی کشویی «Startup type» گزینه «Automatic» را انتخاب کنید. این کار باعث می‌شود سرویس به‌صورت خودکار با ویندوز اجرا شود و از قطع شدن‌های آینده جلوگیری کند.
مرحله ۴: برای برخی اسکنرها، به‌ویژه مدل‌های قدیمی‌تر یا پس از به‌روزرسانی‌های ویندوز، تنظیمات ورود به سیستم سرویس می‌تواند خطاهای مکرر WIA را برطرف کند. در پنجره‌ی خصوصیات سرویس WIA، به تب «Log On» بروید. گزینه «Local System account» را انتخاب کنید و تیک «Allow service to interact with the desktop» را بزنید. سپس روی «Apply» و «OK» کلیک کنید. این تغییر، دسترسی‌های گسترده‌تری به سرویس می‌دهد که ممکن است برای ارتباط با درایور لازم باشد.
مرحله ۵: کامپیوتر خود را ریستارت کنید تا تغییرات اعمال شود. پس از راه‌اندازی مجدد، نرم‌افزار اسکنر را اجرا کنید و بررسی کنید که آیا خطای WIA برطرف شده است یا خیر.
به‌روزرسانی یا نصب مجدد درایور WIA اسکنر
مرحله ۱: برای باز کردن «Device Manager» کلیدهای Windows + X را فشار دهید و «Device Manager» را انتخاب کنید. بخش «Imaging devices» را باز کنید تا اسکنر خود را بیابید.
مرحله ۲: روی اسکنر خود کلیک راست کرده و گزینه «Uninstall device» را انتخاب کنید. در صورت درخواست تأیید، حذف درایور را تایید کنید. این کار درایور فعلی که ممکن است قدیمی یا خراب شده باشد را حذف می‌کند.
مرحله ۳: اسکنر خود را از کامپیوتر جدا کرده و سپس دوباره وصل کنید. ویندوز تلاش می‌کند به‌صورت خودکار درایور سازگار را نصب کند. اگر ویندوز درایور صحیح را پیدا نکرد یا خطا ادامه داشت، به مرحله بعد بروید.
مرحله ۴: به وب‌سایت رسمی سازنده اسکنرتان (مانند HP، Canon، Epson یا Brother) مراجعه کنید. مدل دقیق اسکنر خود را جستجو کرده و آخرین بسته درایور سازگار با ویندوز ۱۱ که شامل بخش WIA است را دانلود کنید.
مرحله ۵: نصب‌کننده دانلود شده را اجرا کرده و دستورالعمل‌های روی صفحه را برای تکمیل نصب دنبال کنید. پس از اتمام نصب، کامپیوتر را ریستارت کرده و عملکرد اسکنر را تست کنید.
مرحله ۶: اگر به وب‌سایت سازنده دسترسی ندارید یا مطمئن نیستید کدام درایور را باید انتخاب کنید، می‌توانید از ابزارهای به‌روزرسانی درایور معتبر استفاده کنید که به‌صورت خودکار درایور WIA مناسب دستگاه شما را شناسایی و نصب می‌کنند. همیشه قبل از دانلود، از قانونی بودن نرم‌افزارهای ثالث مطمئن شوید.
اجرای عیب‌یاب ویندوز برای دستگاه‌ها و چاپگرها
مرحله ۱: تنظیمات ویندوز را با فشردن Windows + I باز کنید. سپس به مسیر System > Troubleshoot > Other troubleshooters بروید.
مرحله ۲: در لیست، گزینه «Printer» یا «Devices and Printers» را پیدا کرده و روی Run کلیک کنید. این ابزار عیب‌یاب، سیستم شما را برای یافتن مشکلات رایج در ارتباط با اسکنرها و چاپگرها بررسی می‌کند؛ از جمله درایورهای گم‌شده یا خراب.
با اجرای این ابزار، اگر مشکلی شناسایی شود، ویندوز پیشنهادهایی برای رفع آن ارائه خواهد داد یا به‌صورت خودکار آن را برطرف می‌کند.
مرحله ۳: هرگونه پیام یا اقدام پیشنهادی که ابزار عیب‌یابی نمایش می‌دهد را دنبال کنید. اگر ابزار، اصلاحاتی اعمال کرد، سیستم خود را ریستارت کنید. سپس بررسی کنید که آیا خطای اسکنر برطرف شده است یا خیر.
تنظیم Windows Update برای جلوگیری از تداخل درایورها
مرحله ۱: گاهی اوقات Windows Update به‌جای درایور اصلی شرکت سازنده، نسخه عمومی (generic) درایور را نصب می‌کند که ممکن است باعث بروز مجدد خطای WIA شود. برای جلوگیری از این اتفاق، ویرایشگر Group Policy را باز کنید:
کلیدهای Windows + R را فشار دهید، عبارت gpedit.msc را وارد کرده و کلید Enter را بزنید.
⚠️ توجه: این ویژگی فقط در نسخه‌های Professional، Enterprise و Education ویندوز ۱۱ در دسترس است و در نسخه Home قابل استفاده نیست.
مرحله ۲: در پنجره Group Policy Editor، مسیر زیر را دنبال کنید:
Computer Configuration > Administrative Templates > Windows Components > Windows Update > Do not include drivers with Windows Updates
(پیکربندی رایانه > قالب‌های مدیریتی > مؤلفه‌های ویندوز > Windows Update > عدم درج درایورها در به‌روزرسانی‌های ویندوز)
در این قسمت:
- روی گزینه Do not include drivers with Windows Updates دوبار کلیک کنید.
- در پنجره بازشده، گزینه Enabled را انتخاب کنید.
- روی Apply و سپس OK کلیک کنید.
این کار از نصب خودکار درایورهای عمومی توسط Windows Update جلوگیری می‌کند و احتمال بازگشت خطای WIA را کاهش می‌دهد.
مرحله ۳: روی این سیاست (Policy) دوبار کلیک کنید و آن را روی Enabled (فعال) تنظیم کنید. سپس روی Apply (اعمال) و OK (تأیید) کلیک کنید.
این کار باعث می‌شود Windows Update دیگر به‌صورت خودکار درایور اسکنر شما را با نسخه‌های عمومی جایگزین نکند و از بروز مجدد خطای WIA جلوگیری شود.
مرحله ۴: اگر به Group Policy Editor دسترسی ندارید (مثلاً در نسخه Home ویندوز ۱۱)، می‌توانید همین نتیجه را با استفاده از ویرایشگر رجیستری (Registry Editor) به دست آورید. با دقت زیاد و طبق دستورالعمل‌های رسمی سازنده یا منابع معتبر، کلید رجیستری موردنیاز را ایجاد کنید، زیرا تغییرات نادرست در رجیستری می‌تواند باعث ناپایداری سیستم شود.
مرحله ۵: پس از اعمال این تغییرات، درایور ترجیحی اسکنر خود را دوباره نصب کنید (طبق مراحل قبلی)، تا اطمینان حاصل شود که آن درایور بدون تداخل باقی بماند.
مراحل عیب‌یابی اضافی:
- به‌صورت موقت آنتی‌ویروس یا فایروال را غیرفعال کنید اگر احتمال می‌دهید مانع ارتباط اسکنر شده باشند، سپس مجدداً عملکرد اسکن را تست کنید.
- به‌روزرسانی‌های سازگاری یا آپدیت‌های firmware را از وب‌سایت سازنده اسکنر بررسی کنید، به‌ویژه اگر دستگاه قدیمی باشد.
- در صورت تداوم مشکل، نرم‌افزارهای جایگزین اسکن مانند VueScan یا SilverFast را امتحان کنید. این برنامه‌ها ممکن است از سخت‌افزارهای قدیمی بهتر پشتیبانی کنند و عملکرد بهتری در مدیریت درایورها ارائه دهند.
نتیجه‌گیری:
رفع خطای درایور WIA در ویندوز ۱۱ باعث بازیابی کامل عملکرد اسکنر می‌شود و از اختلالات مکرر جلوگیری می‌کند. با به‌روزرسانی منظم درایورها از منابع رسمی و نظارت بر تغییرات Windows Update، می‌توانید عملکرد پایدار و قابل اطمینانی از اسکنر خود داشته باشید.
