سفر فضایی برای اهداف تفریحی در حال به وقوع پیوستن است و شاید زمانی فرا برسد که برای تعطیلات یا حتی زندگی به سیارات دیگر سفر کنیم. تصور زندگی در فضا ممکن است برای ما سخت باشد اما زندگی سوی دیگری نیز دارد. مرگ در فضا چگونه خواهد بود و اگر کسی در آنجا بمیرد برای جسمش چه اتفاقی خواهد افتاد.
بر روی سیاره ما، پس از مرگ بدن انسان از طریق تعدادی از مراحل تجزیه می شود. ابتدا جریان خون متوقف می شود و به دلیل وجود گرانش، خون شروع به جمع شدن می کند؛ فرآیندی که به عنوان لیور مورتیس شناخته می شود. سپس بدن خنک میشود و به دلیل تجمع کنترل نشده کلسیم در فیبرهای عضلانی، ماهیچهها سفت میشوند. آنزیمهای بعدی، پروتئینهایی هستند که واکنشهای شیمیایی را تسریع کرده و باعش شکطتن دیوارههای سلولی و آزاد شدن محتویات آنها می شوند.
در همان زمان، باکتری های روده فرار کرده و در سراسر بدن پخش می شوند. آن ها بافت های نرم – پوسیدگی – را می بلعند و گازهایی آزاد می کنند که باعث تورم بدن می شود. مورتیس با از بین رفتن ماهیچه ها، متصاعد شدن بوی تند و شکسته شدن بافت های نرم از بین می رود. این ها عوامل درونی فرآیند تجزیه هستند و عوامل خارجی مانند دما، فعالیت حشرات و … نیز وجود دارند که بر روند تجزیه تأثیر میگذارند.
توقف تجزیه
پس مرگ در فضا و خارج از مرز کره زمین چگونه خواهد بود؟ گرانش متفاوتی که در سیارات دیگر مشاهده میشود، مطمئناً بر مرحله لیور مورتیس تأثیر میگذارد و فقدان گرانش در هنگام شناور بودن در فضا به این معنی است که خون تجمع پیدا نمی کند.
در داخل لباس فضانوردی، مرحله سفت شدن عضلات کماکان رخ خواهد داد زیرا نتیجه توقف عملکرد بدن است و باکتری های روده نیز همچنان بافت های نرم را می بلعند. اما این باکتری ها برای عملکرد صحیح به اکسیژن نیاز دارند، بنابراین محدود بودن هوا به طور قابل توجهی روند تجزیه را کند خواهد کرد.
میکروبهای خاک نیز به روند تجزیه کمک میکنند، بنابراین هر سیارهای که از عملکرد میکروبی جلوگیری کند، شانس حفظ بافت بدن را افزایش میدهد. تجزیه در شرایط بسیار متفاوت با محیط زمین به معنی پیچیده تر شدن عوامل خارجی است.
به طور معمول، جزء ارگانیک بدن تجزیه شده و اسکلت هایی که باقی می ماند، بیشتر بقایای غیر آلی هستند. اما در خاک های بسیار اسیدی، که در سیارات دیگر امکان پذیر است، ممکن است شاهد اتفاقی برعکش باشیم و جزء غیر آلی ناپدید شده و تنها بافت های نرم باقی بمانند.
بر روی زمین، تجزیه بقایای انسان بخشی از یک اکوسیستم متعادل را تشکیل می دهد که در آن مواد مغذی توسط موجودات زنده مانند حشرات، میکروب ها و حتی گیاهان بازیافت می شوند. محیط سیارات مختلف برای استفاده کارآمد از بدن ما تکامل نیافتهاند. حشرات و حیوانات لاشخور در سیارات دیگر منظومه ما وجود ندارند. اما شرایط خشک مانند مریخ ممکن است به این معنی باشد که بافتهای نرم خشک میشوند، به دلیل وزش باد فرسایش مییابند و به اسکلت نیز آسیب میرسد؛ تقریبا به نحوی که ما اینجا روی زمین شاهد آن هستیم.
دما نیز یک عامل کلیدی در تجزیه است. به عنوان مثال، در ماه، دما از ۱۲۰ تا منفی ۱۷۰ درجه سانتی گراد متغیر است. بنابراین بدن می تواند نشانه هایی از تغییرات ناشی از گرما یا آسیب یخ زدگی را نشان دهد.
به صورت کلی بدن ما «بیگانگان» در فضا خواهد بود. شاید ما نیاز داشته باشیم که شکل جدیدی از مراسم تشییع جنازه پیدا کنیم که شامل نیاز به انرژی بالا برای سوزاندن یا کندن قبر در یک محیط خشن و نامناسب نباشد.
