در آگوست سال ۲۰۱۶، اخترشناسان رصدخانه جنوبی اروپا (ESO) اعلام کردند که موفق به کشف یک سیاره فراخورشیدی در مدار همسایه پروکسیما قنطورس شده اند. اکنون سیاره دیگری در نزدیکی پروکسیما قنطورس کشف شد.
بر اساس اندازهگیریهای سرعت شعاعی (معروف به نورسنجی داپلر) و با تخمین تیم اکتشاف، سیاره دیگری در نزدیکی پروکسیما قنطورس کشف شد. سیاره ای که تقریباً هم اندازه و هم جرم زمین بوده و در منطقه زیستپذیر مدار پروکسیما قنطورس (HZ) میچرخد. در سال ۲۰۲۰، این سیاره با مشاهدات بعدی تأیید شد.
در همان سال، دومین سیاره فراخورشیدی (پروکسیما c) با جرم تقریبی هفت برابر زمین (یک ابر زمین یا مینی نپتون) تأیید شد. به تازگی یک تیم بین المللی از ستاره شناسان اعلام کردند که سیاره دیگری در نزدیکی پروکسیما قنطورس کشف شد؛ سومین سیاره با نام پروکسیما d.
این سیاره تقریبا به اندازه مریخ بوده و در بین ستاره میزبان خود و پروکسیما b، در مدار خود می چرخد. پروکسیما d یکی از سبک ترین سیاره های فراخورشیدی است که تاکنون کشف شده است.
تیم تحقیقاتی مسئول این کشف شامل اخترفیزیکدانانی از چند مؤسسه مانند موسسه ملی اخترفیزیک (INAF) و مؤسسه اخترفیزیک و علوم فضایی (IACE) و چندین دانشگاه و موسسات تحقیقاتی در اسپانیا، پرتغال، سوئیس، ایتالیا، کانادا و شیلی است.
به گفته این تیم اکتشاف، وجود پروکسیما d برای اولین بار در سال ۲۰۲۰ زمانی که اخترشناسان مشاهدات پروکسیما قنطورس را با استفاده از یک ابزار جدید در تلسکوپ بسیار بزرگ ESO (VLT) انجام دادند، ثابت شد.
این طیف نگار برای کشف سیارات فراخورشیدی سنگی و مشاهدات طیف سنجی پایدار استفاده می شود. علاوه بر تایید وجود پروکسیما b، اخترشناسان اولین نشانه های سیگنال مربوط به یک جسم با یک مدار پنج روزه را مشاهده کردند.
از آنجایی که سیگنال بسیار ضعیف بود، تیم این اکتشاف مجبور به استفاده از ESPRESSO برای مشاهدات بعدی خود شد تا از این طریق تایید کند که این سیگنال نشان دهنده یک سیاره است. مشابه پروکسیما b و c، این سیاره با استفاده از روش سرعت شعاعی که در آن تغییرات جزئی در موقعیت یک ستاره وجود احتمالی سیارات را نشان میدهد، تایید شد.
پس از به دست آوردن مشاهدات جدید، این سیگنال به عنوان یک سیاره تایید شد. این نتیجه به وضوح نشان دهنده توانایی بسیار بالای اسپرسو است. طبق نتایج آنها، پروکسیما d دارای حداقل جرم ۰.۲۶ جرم زمین (دوبرابر جرم مریخ) است که آن را به سبک ترین سیاره فراخورشیدی تبدیل می کند که با استفاده از روش سرعت شعاعی اندازه گیری شده است.
از آنجایی که پروکسیما b بسیار سبک است، تأثیر گرانشی آن به قدری کم است که سرعت حرکت در مدارش به چیزی در حدود ۴۰ سانتیمتر در ثانیه (۱.۴۴ کیلومتر در ساعت) رسیده. همچنین تأیید شد که این ستاره در فاصله ۴ میلیون کیلومتری به دور ستاره خود می چرخد؛ کمتر از یک دهم فاصله عطارد از خورشید.
منظومه ستاره ای پروکسیما قنطورس شامل سه سیاره فراخورشیدی تایید شده با دوره مداری پنج روزه (Proxima d)، یازده روز (Proxima b) و پنج سال (Proxima c) است.
این دستاورد بسیار مهم است زیرا نشان میدهد که تکنیک سرعت شعاعی این پتانسیل را دارد که جمعیتی از سیارات سبک مانند سیاره ما را که انتظار میرود فراوانترین سیارات در کهکشان ما و بهطور بالقوه میزبان حیات باشند را آشکار کند.
این کشف نه تنها نشان دهنده رشد چشم گیر مطالعات سیارات فراخورشیدی در سالهای اخیر بلکه ستاره پروکسیما قنطورس را برای ستاره شناسان جذاب تر کرده است. با کشف سه سیاره فراخورشیدی (در شش سال) در اطراف نزدیکترین ستاره همسایه ما، پتانسیل این تحقیقاتی غیرقابل اندازه گیری شده. فعالیتهایی مانند این پروژه از وجود تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) که شروع به جمعآوری نور میکند، بسیار سود خواهد برد.
علاوه بر این، بررسی سیارات فراخورشیدی با استفاده از ابزار ESPRESSO از تلسکوپ بسیار بزرگ (ELT) بهره خواهد برد، که تا سال ۲۰۲۷ به بهره برداری خواهد رسید. ELT نقش حیاتی در گسترش سرشماری سیارات فراخورشیدی ایفا خواهد کرد.