«پاین‌اپل وای‌فای» (Wi-Fi Pineapple) اسم بامزه‌ای دارد، اما در واقع تهدیدی جدی برای امنیت سایبری شماست. این دستگاه‌ها شما را فریب می‌دهند تا به شبکه‌های وای‌فای جعلی متصل شوید و سپس داده‌های شما را رهگیری کرده و حریم خصوصی‌تان را به خطر می‌اندازند. در این مقاله یاد می‌گیریم که چگونه از خود در برابر این نوع حملات محافظت کنیم.
پاین‌اپل وای‌فای چیست؟
پاین‌اپل وای‌فای دستگاهی است که در ظاهر برای ارزیابی امنیت شبکه‌های وای‌فای طراحی شده، اما در واقع می‌تواند برای انجام حملات واقعی به دستگاه‌های شما هم استفاده شود.
این دستگاه‌ها واقعاً به شکل آناناس نیستند (اگرچه شاید هکری خلاق تلاش کرده باشد یک Raspberry Pi را داخل میوه‌ی واقعی آناناس جا دهد!)، اما نامشان را از ظاهر اولیه‌شان گرفته‌اند؛ دستگاه‌هایی با چند آنتن که از جهات مختلف بیرون زده‌اند و شبیه برگ‌های آناناس دیده می‌شوند.
در ابتدا «Wi-Fi Pineapple» نام یک دستگاه تجاری خاص بود که حملات «مرد میانی» (Man-in-the-Middle) را به صورت خودکار انجام می‌داد، اما امروزه این نوع حملات را می‌توان با سخت‌افزارهای معمولی و در دسترس مثل لپ‌تاپ یا رایانه‌های تک‌بردی هم انجام داد.
حملات وای‌فای چگونه کار می‌کنند؟
دو نوع اصلی از حملات وجود دارد که از طریق شبکه‌های وای‌فای انجام می‌شوند:
- حمله “دوقلوی شیطانی” (Evil Twin): در این روش، مهاجم شبکه‌ای با همان نام و مشخصات شبکه وای‌فای واقعی ایجاد می‌کند و دستگاه شما را فریب می‌دهد تا به آن متصل شود. به این ترتیب، داده‌های شما رهگیری می‌شوند و حتی ممکن است مهاجم بتواند به دستگاه شما از راه دور دسترسی پیدا کند.
- حمله “نقطه دسترسی سرکش” (Rogue Access Point): این حمله با ایجاد یک شبکه‌ی باز (بدون رمز عبور) انجام می‌شود تا کاربران ناآگاه یا کسانی که نیاز فوری به اینترنت دارند به آن متصل شوند. نتیجه نیز مشابه حالت قبلی است—داده‌های شما قابل رهگیری و سوءاستفاده خواهند بود.
هکرها این هات‌اسپات‌های مخرب را در مکان‌های عمومی مانند کافه‌ها، فرودگاه‌ها و هتل‌ها راه‌اندازی می‌کنند، بدون اینکه نیاز به ترفند فنی خاصی داشته باشند. در بسیاری از موارد، فقط کافی است که نام شبکه شبیه یک نام معتبر باشد—مثلاً اسم همان هتل—تا افراد تصور کنند این شبکه رسمی و قابل اعتماد است.
برای افراد، خطر اصلی اتصال به شبکه وای‌فای مخرب چیست؟
خطر اصلی برای افراد، رهگیری و ضبط اطلاعاتی است که از طریق شبکه وای‌فای ارسال می‌شود. این اطلاعات می‌تواند شامل ایمیل‌ها، ورود به حساب‌های شبکه‌های اجتماعی و دیگر داده‌های حساس باشد (حتی اینکه به چه سایت‌هایی سر زده‌اید). حتی اگر این اطلاعات رمزگذاری شده باشند، همچنان احتمال بهره‌برداری از آن‌ها وجود دارد.
علاوه بر این، اگر فایروال دستگاه به‌درستی پیکربندی نشده باشد، مهاجم می‌تواند از طریق این شبکه به‌صورت از راه دور به دستگاه شما دسترسی پیدا کند و تمام اطلاعات موجود در آن را به خطر بیندازد.
خطرات اضافی برای شرکت‌ها چیست؟
برای کسب‌و‌کارها، تهدیدی فراتر وجود دارد: مهاجمان می‌توانند دستگاه‌هایی مانند Wi-Fi Pineapple را مستقیماً وارد شبکه شرکت کنند—چه با اتصال به یک پریز شبکه بدون محافظت یا از طریق به‌دست آوردن و شکستن رمز عبور وای‌فای معتبر شرکت. در این صورت، مهاجم می‌تواند به‌طور کامل به زیرساخت داخلی شرکت دسترسی پیدا کند.
چگونه از خودتان در برابر حملات Wi-Fi Pineapple محافظت کنید؟
- بهترین راه، دوری از این تهدید است. اگر امکانش هست، از وای‌فای عمومی استفاده نکنید و به جای آن، از اینترنت گوشی موبایل (هات‌اسپات) استفاده کنید.
- اگر مجبور شدید از وای‌فای عمومی استفاده کنید:
- از VPN معتبر استفاده کنید.
- مطمئن شوید که همه ترافیک اینترنت از طریق VPN عبور می‌کند (در برخی برنامه‌های VPN به این گزینه “Kill Switch” گفته می‌شود).
- استفاده از روترهای مسافرتی نیز مفید است؛ این روترها امکان اتصال چندین دستگاه از طریق یک VPN را فراهم می‌کنند و امنیت بیشتری نسبت به اتصال مستقیم به وای‌فای عمومی دارند.
در حالی که شناسایی مستقیم یک دستگاه Wi-Fi Pineapple ممکن است دشوار باشد، اقدامات بیشتری وجود دارد که می‌توانید برای محافظت از خود در برابر هات‌اسپات‌های جعلی و حملات مرد میانی (Man-in-the-Middle) انجام دهید:
هنگام اتصال به شبکه‌های وای‌فای عمومی:
- قبل از اتصال به یک شبکه، حتماً نام شبکه را بررسی کنید. اگر چند شبکه با نام‌های مشابه وجود دارد یا اسم شبکه مشکوک به نظر می‌رسد، به آن متصل نشوید.
- از اسکن کردن کد QR برای اتصال به وای‌فای خودداری کنید، مگر اینکه مطمئن باشید که آن کد QR در مکانی نصب شده که احتمال دستکاری آن وجود ندارد (مثل کد چسبیده به دیوار پذیرش هتل).
- اتصال خودکار (Auto-connect) به شبکه‌های عمومی را غیرفعال کنید، مخصوصاً برای شبکه‌هایی که قبلاً به آن‌ها متصل شده‌اید، تا اشتباهی به یک شبکه جعلی با همان نام وصل نشوید.
برای امنیت در خانه:
- رمز پیش‌فرض وای‌فای و پنل مدیریت مودم را تغییر دهید. استفاده از رمزهای قوی و منحصربه‌فرد اهمیت زیادی دارد.
- برای مهمان‌ها یک شبکه وای‌فای جداگانه (Guest Network) تنظیم کنید، تا دسترسی به شبکه اصلی شما نداشته باشند.
- اگر از دستگاه‌های هوشمند (IoT) استفاده می‌کنید، یک شبکه مجزا برای آن‌ها بسازید تا در صورت نفوذ، مهاجم نتواند به سایر بخش‌های شبکه شما دسترسی پیدا کند.
- اگر در اطراف خانه‌تان نام‌های مشابهی برای شبکه‌های وای‌فای ظاهر شد، نام وای‌فای خود را تغییر دهید تا به‌اشتباه به شبکه‌ی دیگری متصل نشوید.
همیشه به هشدارهای امنیتی توجه کنید
به طور کلی، اگر هنگام باز کردن سایتی با هشدار مربوط به گواهی SSL یا تغییر مسیر ناگهانی (redirect) مواجه شدید، نباید به سایت وارد شوید. این موارد معمولاً نشانه‌ای از این هستند که اتصال شما به خطر افتاده است.
- اگر از وای‌فای عمومی استفاده می‌کنید و این هشدارها را می‌بینید، فوراً از شبکه خارج شوید.
- اگر در خانه هستید، برای شناسایی مشکل و رفع آن اقدام کنید یا از متخصص کمک بگیرید.
- اگر صفحه ورود به سایت با ظاهر همیشگی آن متفاوت بود، باید به این موضوع مشکوک شوید که شاید ترافیک شما به سمت یک سایت جعلی هدایت شده تا اطلاعات شما را سرقت کند.
چگونه کسب‌و‌کارها می‌توانند از حملات Pineapple جلوگیری کنند
اگر صاحب کسب‌وکاری هستید که برای کارکنان یا مشتریان اینترنت وای‌فای فراهم می‌کنید، مسئولیت امنیت آن با شماست.
- به تیم IT خود زمان و منابع کافی برای پیاده‌سازی، ایمن‌سازی و نگهداری شبکه بدهید. در غیر این صورت، زیرساخت شما قدیمی و آسیب‌پذیر خواهد شد.
- شبکه خود را به‌طور منظم اسکن کنید تا دستگاه‌های مشکوک یا شبکه‌های وای‌فای جعلی که ممکن است برای فریب کارکنان یا مشتریان راه‌اندازی شده‌اند، شناسایی شوند.
- در صورت مشاهده مورد مشکوک، منبع آن را شناسایی و دستگاه را حذف کنید. مثلاً ممکن است دستگاهی در گوشه‌ای دور از دید مانند زیر مبل در یک کافه مخفی شده باشد.
- از تجهیزات حرفه‌ای و شرکتی مانند Unifi استفاده کنید که ویژگی‌هایی مانند ایزوله‌سازی کاربران، ابزارهای مدیریت و قابلیت‌های امنیتی پیشرفته دارد.
نکات پایانی برای ایمن ماندن در دنیای دیجیتال
نرم‌افزارهای آنتی‌ویروس و فایروال‌های شخصی هم نقش مهمی در حفظ امنیت شما هنگام استفاده از وای‌فای عمومی دارند. اگر دستگاه شما آلوده شود، این ابزارها می‌توانند فعالیت‌های مشکوک را تشخیص داده و مسدود کنند تا بتوانید حساب‌های خود را ایمن کرده و سیستم را تعمیر کنید.
همچنین، یک فهرست بلندبالا از نکات امنیتی و اقدامات پیشگیرانه وجود دارد که رعایت آن‌ها احتمال گرفتار شدن در دام مجرمان سایبری را کاهش می‌دهد. ممکن است اجرای این موارد گاهی سخت و زمان‌بر باشد (مخصوصاً زمانی که فوراً به اینترنت نیاز دارید و موبایل آنتن نمی‌دهد)، اما در بلندمدت ارزشش را دارد.
