دیافراگم در عکاسی دیجیتال چیست و چگونه از آن برای ثبت عکس های حرفه ای استفاده می شود؟ در این مقاله به بررسی ضلع دیگر مثلث نوردهی در عکاسی دیجیتال می پردازیم.
در دو مقاله گذشته با دو ضلع مثلث نوردهی در عکاسی دیجیتال، سرعت شاتر و ایزو، آشنا شدیم حال نویت به ضلع دیگر این مثلث بسیار مهم رسیده است. دیافراگم یک تنظیم اساسی دوربین و جایی است که جادو در عکاسی اتفاق می افتد.
بنابراین در این مقاله قصد دارم شما را با تنظیمات دیافراگم آشنا کنیم. اگر بتوانید بر دیافراگم تسلط داشته باشید، در عکاسی خود به کنترل و مهارت بالایی خواهید رسید.
دیافراگم در عکاسی دیجیتال یه چه معناست
می توان گفت دیافراگم باز شدن لنز دوربین است. اندازه بزرگتر اجازه ورود نور بیشتری به سنسور می دهد، در نتیجه عکس ها روشن‌ترتیره‌تر خواهند شد. طبیعتا با اندازه کوچکتر نور کمتری به سنسور برخورد کرده و عکس تیره‌تر می شود. با تنظیم دیافراگم دوربین خود، می توانید اندازه آن را تنظیم و به نوبه خود بر روشنایی عکس تأثیر بگذارید.
دیافراگم و f-stop
دیافراگم بر اساس f-stop اندازه گیری می شود که به آن عدد f نیز می گویند. f/2.8 ،f/4 ،f/5.6 ،f/8 ،f/22 و غیره نمونه هایی از عدد f هستند که در نمودار زیر نشان داده شده است. به دلیل کسری بودن این عدد هرچه عدد f کوچکتر باشد، اندازه دیافراگم نیز بزرگتر خواهد بود.
هنگامی که اندازه دیافراگم را از f/2.8 به f/4 افزایش دهیم، اندازه دیافراگم به نصف کاهش می یابد. این روند در تغییر اندازه از f/4 به f/5.6 و ارقام بالاتر دوباره اتفاق می افتد.
برای دو برابر شدن اندازه دیافراگم، باید در جهت معکوس حرکت کنیم: از f/5.6 به f/4 و از f/4 به f/2.8. بنابراین دیافراگم f/2.8 بسیار بزرگتر از f/22 است. و دیافراگم f/11 بسیار کوچکتر از f/4 است.
این اعداد در ابتدا کمی گیج کننده به نظر می رسند، به خصوص به این دلیل که اندازه دیافراگم بزرگ مربوط به اعداد کوچکتر f-stop است و بالعکس. اما با کمی تمرین همه چیز حل خواهد شد.
دیافراگم چگونه بر عکس های شما تأثیر می گذارد
دیافراگم در واقع حفره ای در لنز که بسته به تنظیمات دوربین (یعنی مقدار f-stop) افزایش و کاهش می یابد. اما در واقع دیافراگم چه می کند؟ چگونه بر عکس تأثیر می گذارد؟ در دو بخش بعدی، به تاثیرات اصلی دیافراگم می پردازیم که عبارتند از:
۱- اکسپوژر (Exposure) یا نوردهی
۲- عمق میدان (Depth of field)
دیافراگم و نوردهی
همانطور که می‌دانید، نوردهی به روشنایی عکس اشاره دارد. به طور کلی، هدف به ثبت رساندن عکسی است که خیلی تیره و خیلی روشن نباشد در عوض، عکسی دقیق و با جزئیات زیاد به ثبت برسد.
بنابراین دیافراگم از کجا وارد عمل می شود؟ دیافراگم یکی از سه متغیر اصلی است که بر نوردهی شما تأثیر می گذارد. (دو متغیر دیگر سرعت شاتر و ISO هستند.) با افزایش دیافراگم، نور بیشتری وارد شده که تصویر را روشن و با کاهش دیافراگم، نور کمتری داریم که تصویر را تیره می کند. بنابراین اگر از یک غروب زیبا عکاسی می کنید و عکس شما بیش از حد روشن می شود، همیشه می توانید اندازه دیافراگم را کاهش دهید تا تصویر تیره‌تر شود.
اگر از یک جنگل عکاسی می کنید و عکس شما همچنان تیره و سایه دار می شوند، می توانید دیافراگم را بزرگتر کنید تا تصویر روشن تری به ثبت برسد. (این یک عکاسی استاندارد در نور کم است.)
البته دیافراگم تنها متغیری نیست که بر نوردهی تأثیر می گذارد. برای مثال اگر دوست دارید که عکس روشن‌تر شود، می توانید سرعت شاتر را پایین بیاورید یا ISO را افزایش دهید و اگر قصد تیره کردن یک عکس را دارید، می توانید سرعت شاتر را بالا ببرید یا ISO را کاهش دهید.
دیافراگم و عمق میدان
دیافراگم همچنین بر عمق میدان عکس های شما تأثیر می گذارد. در واقع عمق میدان (DOF) مقدار فوکوس در عکس است. بنابراین یک عکس با عمق میدان زیاد بیشتر تصویر را در فوکوس قرار می دهد، مانند عکس زیر:
در این تصویر می توانید ببینید که وضوح تصویر چگونه از پیش زمینه به پس زمینه کشیده می شود؟ این به دلیل عمق زیاد میدان است. از طرف دیگر، یک عکس با عمق میدان کوچک، فقط یک تمرکز دارد، مانند عکس زیر:
همانطور که مشاهده می کنید، جلوه بسیار هنری به عکس می بخشد و سوژه ای واضح اما زمینه ای تار دریافت می کنید. از آنجا که پس زمینه تار به برجسته شدن سوژه کمک می کند، این جلوه ای است که اغلب در عکاسی پرتره به کار می رود. هرچه دیافراگم بیشتر باشد (و عدد f کوچکتر!)، عمق میدان کمتر است. بنابراین تصویر با دیافراگم f/2.8 بر روی بخش کوچکی از تصویر یا در واقع بر روی سوژه فوکوس دارد:
و تصویری با دیافراگم f/16 تمام صحنه را در فوکوس قرار می دهد:
اگر هنوز برای درک این موضوع در تلاش هستید، با استفاده از دو عکس تفاوت را بهتر درک خواهید کرد:
عکس چپ با دیافراگم f/22 و عکس راست با f/2.8 گرفته شده است. تفاوت آشکار است، تصویر f/22 هم گل و هم جوانه را در فوکوس دارد و می توانید حصار و برگ ها را در پس زمینه تشخیص دهید. در حالی که عکس f/2.8 دارای گل چپ در فوکوس است، اما گل سمت راست تمرکز کمتری دارد و پس زمینه کاملا تار است. تمام این تفاوت به لطف دیافراگم است که عمق میدان را کنترل می کند.
