آیا کدی را که سال‌ها پیش نوشته‌اید فراموش می‌کردید، حتی اگر همان کد پایه‌گذار یکی از بزرگ‌ترین سیستم‌عامل‌های جهان شده باشد؟ بیل گیتس فراموش نکرده — و حالا تصمیم گرفته آن را منتشر کند، و شما هم می‌توانید آن را امتحان کنید.
بیل گیتس سورس کد Altair BASIC را منتشر کرد
مایکروسافت در روز جمعه، ۴ آوریل ۲۰۲۵ پنجاهمین سالگرد تأسیس خود را جشن می‌گیرد و بیل گیتس تصمیم گرفت چه راهی بهتر از بازگشت به ریشه‌ها و به اشتراک‌گذاری سورس کدی که همه‌چیز را شروع کرد؟
او در وبلاگ شخصی خود به نام Gates Notes سورس کد Altair BASIC را منتشر کرده — کدی ۱۵۷ صفحه‌ای که در سال ۱۹۷۵ با زبان اسمبلی نوشته شده است. اگر علاقه‌مند هستید، می‌توانید نسخه PDF کامل این سورس کد را در انتهای صفحه وبلاگ دانلود کنید.
بیل گیتس که Altair BASIC را “باحال‌ترین کدی” می‌نامد که تاکنون نوشته، این پروژه را با الهام از مقاله‌ای در مجله Popular Electronics آغاز کرد. آن مقاله درباره‌ی ریزپردازنده‌ی Altair 8800 بود که از چیپ Intel 8080 نیرو می‌گرفت.
این مقاله الهام‌بخش گیتس، که در آن زمان دانشجوی سال اول دانشگاه هاروارد بود، و پاول آلن، هم‌بنیان‌گذار مایکروسافت، شد تا با اد رابرتز، بنیان‌گذار شرکت Micro Instrumentation and Telemetry Systems (MITS)، تولیدکننده‌ی Altair 8800 تماس بگیرند.
آن‌ها ادعا کردند که یک مفسر BASIC برای Altair 8800 نوشته‌اند که به کاربران اجازه می‌داد برنامه‌های خودشان را با زبان BASIC بنویسند — زبانی که بسیار ساده‌تر از اسمبلی بود و در آن زمان استفاده از کامپیوترها را برای عموم آسان‌تر می‌کرد. اما نکته جالب ماجرا این بود: آن‌ها در واقع هنوز چنین چیزی ننوشته بودند و عملاً بلوف زده بودند!
در طول دو ماه بعد، آن‌ها شبانه‌روز کار کردند تا نرم‌افزاری را که قولش را داده بودند، واقعاً بسازند. پاول آلن برنامه‌ای نوشت که بتواند چیپ Intel 8080 را روی یک کامپیوتر مین‌فریم PDP-10 در دانشگاه هاروارد شبیه‌سازی کند — این شبیه‌سازی به آن‌ها امکان می‌داد نرم‌افزارشان را بدون داشتن خود Altair آزمایش کنند. در همین زمان، بیل گیتس مشغول نوشتن بخش اصلی کد برنامه بود و دوستش مونته دیویداف نیز روی پکیج محاسباتی و ریاضی آن کار می‌کرد.
در نهایت، آن‌ها موفق شدند Altair BASIC را بسازند. وقتی این برنامه را به اد رابرتز ارائه کردند، شرکت MITS پذیرفت که مجوز استفاده از آن را خریداری کند — و این شد اولین محصول رسمی شرکت مایکروسافت (که آن زمان “مایکرو-سافت” نام داشت).
بیل گیتس در پست وبلاگش اعتراف می‌کند که: «قبل از Office، قبل از Windows 95، قبل از Xbox یا حتی هوش مصنوعی، Altair BASIC بود» — چیزی که هنوز هم به‌شدت به آن افتخار می‌کند.
