در بخش اول مقاله آشنایی با اصطلاحات رایج عکاسی سعی کردیم برای رسیدن به درکی عمیق از عکاسی و عکس گرفتن یک واژه نامه از اصطلاحات رایج در این زمینه را تهیه کنیم. این واژه نامه برای عکاسان مبتدی می تواند بسیار مفید واقع شود. حال در بخش دوم مقاله، به بررسی ادامه این واژگان می پردازیم.
بررسی اصطلاحات رایج عکاسی
در این جا برخی از رایج ترین کلمات و اصطلاحات عکاسی آورده شده که ممکن است آن ها را زیاد شنیده باشید اما معنی آن ها را ندانید. هر کدام از این اصطلاحات یا واژگان به همراه تعاریف ساده و واضحی که موجب ایجاد سردرگمی بیشتر نمی شوند، ارائه شده است.
DSLR
این لغت مخفف Digital Single-Lens Reflex است و برای توصیف هر دوربینی با آینه فلیپ آپ در داخل بدنه دوربین استفاده می شود. این آینه نور ورودی به لنز را از طریق منشور به ویوفاندر هدایت می کند.
وقتی روی دکمه شاتر کلیک می کنید، آینه حرکت کرده و دیافراگم بسته به تنظیماتی که انتخاب کرده اید باز بسته و شاتر باز می شود تا سنسور در معرض نور قرار گیرد و این گونه عکس شما گرفته می شود. سپس آینه پس از اتمام نوردهی به موقعیت اولیه خود بازمی گردد. تمام این فرآیند در یک چشم به هم زدن اتفاق می افتد.
قبل از اینکه دوربین های DSLR در حدود سال ۲۰۰۵ رایج شوند، اکثر دوربین ها از فیلم استفاده می کردند و SLR یا Reflex-Single-Lens نامیده می شدند. اکنون برخی افراد دوربین های بدون آینه را ترجیح می دهند. این دوربین ها هم به همان اندازه DSLR عکس های با کیفیتی می گیرند و هر دو نوع عالی هستند و مزیت خاص خود را دارند. مهم این است که موردی را پیدا کنید که متناسب با نیازهای شما باشد.
داینامیک رنج (Dynamic Range)
Dynamic Range به تفاوت بین روشن ترین و تاریک ترین قسمت های یک تصویر گفته می شود. در اصل، این محدوده کنتراست یا تضاد است. چشمان انسان دارای یک دامنه دینامیکی باورنکردنی است از این جهت که ما می توانیم هم زمان چیزهای واقعاً روشن و تاریکی را ببینیم. اگر در یک روز آفتابی در یک اتاق بایستید و از پنجره به بیرون نگاه کنید، آسمان روشن و آبی خواهد بود اما همچنان می توانید به اطراف اتاق نگاه کنید و همه چیز را به صورت واضح مشاهده کنید.
اما دوربین ها مانند چشم انسان کامل و بی نقص نیستند و معمولاً به صورت هم زمان نمی توانند مناطق واقعاً روشن یا تاریک را ببینند و آن ها را ثبت کنند. دوربین های دیجیتال مدرن هنوز هم به هیچ وجه به خوبی چشمان ما نیستند اما دامنه پویایی بیشتری نسبت به نمونه های قبلی دارند.
آن ها خیلی بهتر به شما اجازه می دهند در معرض چیزهای روشن قرار بگیرید (یعنی مطمئن شوید که آسمان زیبا و آبی است) و سپس برای شما این امکان را فراهم می کنند که با استفاده از نرم افزارهای رایانه ای جزئیات زیادی را از مناطق تاریک بازیابی کنید.
نوردهی (Exposure)
این واژه یکی از اصلی ترین اصطلاحات رایج عکاسی است. نوردهی مقدار کل نوری است که برای گرفتن یک فریم یا عکس به سنسور برخورد می کند. این مقدار با تنظیمات مثلث نوردهی (ISO، دیافراگم و سرعت شاتر) تعیین می شود.
از آن جا که نور اصلی ترین عامل در گرفتن یک عکس خوب است، عکاسان غالباً در مورد کم نور یا پور نور بودن یک تصویر خاص صحبت می کنند. می توان گفت همه عکس برداری ها شامل گرفتن تصویری است که به درستی در معرض دید قرار گرفته باشد.
نوردهی به میزان روشن یا تاریک بودن یک تصویر به طور کلی اشاره دارد. در حالی که برخی از تصاویر دارای قسمت های بسیار روشن و قسمت های بسیار تاریک هستند، همه این بحث ها در شاخه نوردهی قرار می گیرند. میزان نور گرفته شده به اندازه گشودگی دیافراگم لنز، مدت زمان باز بودن شاتر و حساسیت ISO حسگر دیجیتال دوربین بستگی دارد.
جبران نوردهی (Exposure Compensation)
این اصطلاح رایج عکاسی یکی از روش های تنظیم سریع روشنایی تصویر، هنگام عکاسی در حالت نیمه خودکار مانند اولویت دیافراگم، اولویت شاتر یا حالت برنامه خودکار است.
اگر عکس گرفته شده را روی صفحه LCD (یا هیستوگرام) ببینید و متوجه شوید که بیش از حد روشن است، می توانید برای تنظیم نوردهی از Exposure Compensation استفاده کنید. تنظیم آن روی مقدار منفی مانند ۱- یا ۲- باعث می شود تصویر بعدی که گرفته اید بسیار تاریک تر شود. از همین اصل می توان با مقادیر مثبت استفاده کرد تا تصاویر بعدی روشن تر شوند. البته بهتر است بعد استفاده از این قابلیت و اتمام کار، Exposure Compensation را به صفر بازگردانید تا عکس های بعدی بیش از حد تاریک یا روشن نشوند.
اف استاپ یا عدد اف (F-Stop، F-Number)
f-stop یا عدد f برای اندازه گیری میزان نور ورودی به لنز از طریق دیافراگم است. این عدد با تقسیم فاصله کانونی لنز بر قطر دهانه تعریف می شود. به نظر ریاضی سخت است اما برای درک بهتر ایم مطلب به نمونه هایی از آن توجه کنید:
باز شدن کم
لنز: ۱۰۰ میلیمتر
قطر دریچه دیافراگم: ۱۰ میلیمتر (هر میزان که قطر کوچک تر باشد نور کم تری وارد لنز خواهد شد)
در نتیجه عدد اف برابر است با f/10
باز شدن زیاد
لنز: ۱۰۰ میلیمتر
قطر دریچه دیافراگم: ۵۰ میلیمتر (هر میزان که قطر بزرگ تر باشد نور بیشتری وارد لنز خواهد شد)
در نتیجه عدد اف برابر است با f/2
تصور کنید یک پیتزا را به ۱۰ برش تقسیم می کنید. ۱/۲ پیتزا بیش از ۱/۱۰ پیتزا است که فقط یک برش خواهد بود. لنز دوربین هم به همان روش کار می کند و f / 2 باعث می شود نور بیشتری نسبت به f / 10 داشته باشید؛ همانطور که در مثال های بالا دیده می شود.
عدد f کوچک تر مانند f / 1.8 به این معنی است که شما با دیافراگم بسیار باز عکس می گیرید و نور بیشتری وارد می شود. در حالی که یک عدد f-stop بزرگ تر (مانند f / 16) نشان دهنده دیافراگم کوچک است و نور زیادی وارد لنز نمی شود.
لنزها با مقادیر f-stop کوچک در شرایط کم نور مناسب هستند زیرا نور بیشتری را عبور می دهند و بدون نیاز به استفاده از فلش می توانید عکس بگیرید. مقدار f-stop کوچک تر بوکه یا تاری پس زمینه بیشتری را نیز ایجاد می کند.
فلش پرکننده (Fill Flash)
این اصطلاحات رایج عکاسی مخصوص زمانی است که برای کمک به از بین بردن سایه های سوژه از یک فلش استفاده می شود. اگر سوژه دارای نور پس زمینه باشد، مانند موقعیتی که خورشید پشت آن قرار دارد، این کار بسیار مفید است.
اگر در حالت خودکار یا Auto عکس می گیرید و دوربین به شما امکان نمی دهد تا فلش را روشن کنید، سعی کنید دوربین خود را در حالت Program قرار داده تا برای شما امکان استفاده از فلش فراهم شود.
فول فریم (Full Frame)
برخلاف دوربین های کراپ سنسور، مدل های فول فریم دارای یک سنسور تصویر هستند که دقیقاً به اندازه یک قطعه فیلم ۳۵ میلی متر (۳۶ x 24 میلی متر) است. این مدل دوربین ها قیمت بیشتری دارند، کیفیت کلی تصویر، به ویژه در مقادیر بالاتر ISO، بهتر است. همچنین لنزهای طراحی شده برای دوربین های فول فریم از کیفیت بهتر و بالاتری برخوردار است.
هیستوگرام (Histogram)
هیستوگرام نموداری است که می توانید در پشت دوربین بروی LCD آن یا در برنامه های ویرایش عکس در رایانه مشاهده کنید. در واقع هیستوگرام به شما تمام داده های تصاویر که در یک طیف بسیار روشن (در سمت راست) تا بسیار تاریک (در سمت چپ) قرار دارند را نشان می دهد.
اگر هیستوگرام دارای قله و کوه مانند است، عکس دارای نور دهی مناسب است اما اگر مانند دره ای با کوه در هر دو طرف است، تصویر دارای مناطق روشن و تاریک زیادی است.
فاصله بیش از حد کانونی یا ابَرکانونی (Hyperfocal Distance)
به زبان ساده فاصله ابر کانونی، نقطه کانونی است که عکس درای بیشترین عمق میدان خواهد بود. این فاصله به متغیرهای مختلفی از جمله فاصله کانونی لنز، اندازه دیافراگم یا f-stop استفاده شده و فاصله بین سوژه و دوربین بستگی دارد.
اگر می خواهید حداکثر عمق میدان و وضوح تصویر را داشته باشید، برنامه ها و نمودارها برای کمک به شما در محاسبه فاصله بیش از حد کانونی در دسترس هستند.
ایزو (ISO)
ISO یکی دیگر از پرکاربردترین اصطلاحات رایج عکاسی است و به میزان حساسیت حسگر تصویر دوربین نسبت به نور اشاره دارد. هنگامی که نور کافی وجود دارد گرفتن عکس در مقادیر ISO کم مانند ۱۰۰، ۲۰۰ یا ۴۰۰ بهتر است.
هنگامی که نور زیادی ووجود ندارد و نمی خواهید از فلش استفاده کنید، در مقادیر ISO بالا مانند ۱۶۰۰ یا ۳۲۰۰ عکس بگیرید. برخی از مردم تصور می کنند که مقادیر بالای ISO منجر به ایجاد تصاویریبا نویز بالا می شود، اما درصورتی که قصد چاپ کردن عکس را ندارید ایزو را بالا ببرید.
از نظر فنی، افزایش ISO در واقع حساسیت سنسور تصویر را افزایش نمی دهد بلکه میزان جذب نور سنسور را افزایش می دهد. بحث درباره ایزو گشترده تر از این چند خط و قطعا خارج از حوصله این مقاله است. با این حال، آن چه در اینجا واقعاً مهم است این است که بدانید هنگام عکسبرداری با ISO 100 برای نوردهی مناسب به نور بیشتری در مقایسه با مقدار بالاتر مانند ISO 1600 یا ۳۲۰۰ نیاز دارید.
این تصویر با یک دوربین نیکون DSLR در ISO 3200 گرفته شده است. اگر خیلی نزدیک به تصویر نگاه کنید می توانید برخی از قسمت های آن را که به عنوان نویز دیجیتال شناخته می شوند، ببینید. اگر مجبور باشید بین یک تصویر تار گرفته شده با ISO پایین و یک تصویر واضح با ISO بالا یک معامله انجام دهید، می توان گفت همیشه مورد دوم توصیه می شود.
JPG، JPEG
ده ها قالب مختلف برای تصویر وجود دارد. قالب هایی مانند PNG ، TIFF ، BMP ، GIF و بسیاری موارد دیگر که هر کدام دارای مزایا و معایب خاص خود هستند. خوشبختانه تقریباً هر سازنده دوربین یک قالب استاندارد واحد به نام JPG را در نظر گرفته که از سال ۱۹۹۱ مورد استفاده قرار گرفته است.
این قالب حتی اگر دارای اشکالاتی باشد، آنقدر گسترده است که امروزه در واقع قالبی استاندارد برای عکس ها به شمار می آید. تصاویر JPG فضای زیادی را اشغال نمی کنند، از نظر کیفیت بسیار مناسب هستند و حتی می توانند در برنامه هایی مانند Photoshop یا حتی در تلفن همراه ویرایش شوند.
این قالب دارای معایبی نیز هست. پرونده های JPG به اندازه قالب های بزرگتر مانند TIFF یا PNG داده ندارند و دیدن پیکسل یا ابهام در لبه های تیز به دلیل الگوریتمی که برای کاهش اندازه پرونده آن ها استفاده می شود، غیرمعمول نیست.
اگر می خواهید فایل های کوچکتری داشته باشید که به راحتی به اشتراک گذاشته شوند، از JPG استفاده کنید اما اگر از نظر ویرایش بیشترین انعطاف را می خواهید بهتر است از فرمت RAW استفاده کنید.
لنز فلر (Lens Flare)
به زبان ساده نور سرگردان و منحرف شده ای است که به عنصر جلوی لنز دوربین برخورد می کند. در برخی از تصاویر به صورت لکه های دایره ای یا رگه هایی از نور دیده می شود. برخی از افراد لنز فلر را دوست دارند در حالی که به نظر دیگران این مسئله باعث حواس پرتی می شود.
این عمل اگر به خوبی و درست انجام شود می تواند احساس نرم و ارگانیکی را برای یک تصویر ایجاد کند. لنزهای گران قیمت دارای پوشش لنزهای مخصوص برای کاهش لنز فلر هستند. بسیاری از لنزها همچنین دارای یک درپوش هستند که می تواند در جلو نصب شود و جلوی برخورد مستقیم نور با لنز را بگیرد.
عکاسی ماکرو (Macro Photography)
ماکرو در لغت به معنای “بزرگ” است و یک لنز ماکرو می تواند سوژه های کوچک مانند اشکال ریز، حشرات یا گلبرگ ها را با به دوربین خیلی نزدیک کند.
از نظر فنی ماکرو واقعی به شما امکان می دهد اشیا را با نسبت ۱:۱ در سنسور تصویر تولید کنید. قطر یک سانتی متر با لنز ماکرو، به معنای واقعی کلمه یک سانتی متر از حسگر دوربین را اشغال می کند و تقریباً تمام قاب را پر می کند. لنزهای ماکرو با تمرکز در فواصل بسیار نزدیک این هدف را به دست می آورند از این رو این نوع لنزها گران تر از سایرین هستند اما در عوض تصاویر شگفت انگیزی تولید می کنند.
مگاپیکسل (Megapixels)
شاید بتوان گفت یکی از پرکاربردترین اصطلاحات رایج عکاسی همین واژه مگاپیکسل باشد. مگاپیکسل به وضوح یک سنسور دیجیتال یا تعداد نقاط جداگانه (یا پیکسل ها به معنای عناصر تصویر) اشاره دارد که یک تصویر دیجیتالی را تشکیل می دهند.
این با ضرب تعداد پیکسل های عرض در تعداد پیکسل های ارتفاع محاسبه می شود. به عنوان مثال برای دوربین کانن 1DX این مقدار با ۵۱۸۴ × ۳۴۵۶ = ۱۷.۹ میلیون (۱۸ مگاپیکسل مؤثر) برابر است.
البته بهتر است که خیلی به پیکسل یک دوربین توجه نکنید و این مسئله را نادیده بگیرید. مردم تصور می کردند که مگاپیکسل بیشتر نشان دهنده دوربین بهتر است اما دیگر به این سادگی نیست.
Canon 1DX یک دوربین فوق حرفه ای ۶۰۰۰ دلاری است که فقط ۱۸ مگاپیکسل دارد. سونی A7S یک دوربین ۳۰۰۰ دلاری است که حداکثر ۱۲ مگاپیکسل دارد. تلفن های همراه از ۶ تا ۱۲ مگاپیکسل برخوردار هستند و اکثر دوربین های مصرفی از ۱۶ تا ۲۴ مگاپیکسل دارند. کافیست دوربین خود را برداشته و از آن چه دوست دارید عکس بگیرید.
فیلتر ND یا تراکم خنثی (NEUTRAL DENSITY FILTER)
ND مخفف Neutral Density است. این فیلتر به رنگ تیره است تا عمداً نور ورودی را مسدود کند. این مسدود کردن باعث می شود نوردهی بسیار طولانی تری داشته باشید. اگر تاکنون تصویری از رودخانه یا آبشار مشاهده کرده اید که به نظر می رسد آب آن مانند ابریشمی صاف است، با یک فیلتر ND گرفته شده است تا عکاس حتی در نور روشن روز نیز بتواند شاتر را برای چند ثانیه باز نگه دارد.
نویز (Noise)
اگر با مقادیر بسیار بالای ISO مانند ۳۲۰۰ یا ۶۴۰۰ عکس بگیرید و عکس را در رایانه بزرگنمایی کنید، تصاویر و الگوهای خنده دار بر روی آن مشاهده خواهید کرد. مانند الگوهایی که در صفحه تلویزیون های بسیار قدیمی مشاهده می شد. وجود نویز دیجیتال در گذشته یک مشکل بزرگ در مورد دوربین های دیجیتال به حساب می آمد اما امروزه این فناوری آنقدر پیشرفت کرده است که دیگر مسئله چندانی نیست و به چشم نمی آید.
حالت برنامه (Program Mode)
برخلاف تصور عموم علامت “P” روی صفحه دوربین شما به معنای “حالت حرفه ای” نیست، اگرچه برخی از حرفه ای ها از آن استفاده می کنند. در واقع این حالت یک نوع ترکیبی عجیب و غریب بین اولویت دیافراگم و اولویت شاتر است که در آن دوربین چند مقدار دیافراگم، شاتر و ISO را انتخاب کرده که فکر می کند برای نوردهی خوب مناسب تر است. کار کردن با حالت Program سرگرم کننده است و اگر به f-stop و شماره شاتر در ویوفایندر دوربین توجه کنید، به شما کمک می کند درباره تأثیرات مقادیر تغییر یافته آن ها روی تصاویر بیشتر بدانید.
فرمت خام (Raw Format)
هنگامی عکسبرداری با هر دوربینی اعم از DSLR یا حتی تلفن همراه، سنسور تصویر انواع داده های نور و رنگ را ضبط می کند و سپس برای ایجاد فایل کم حجم JPG مقداری از آن داده ها را حذف می کند.
با این وجود اگر می خواهید در تصویر نهایت کیفیت و بر نحوه نمایش تصاویر خود کنترل کامل داشته باشید، می توانید در حالت RAW عکس بگیرید. این حالت به شما کمک می کند که هیچ داده ای کنار گذاشته نشود. از این رو می توانید محتوای عکس خود را درPhotoshop ، Lightroom یا برنامه دیگری در رایانه ویرایش کنید.
پرونده های RAW بسیار پر حجم هستند، کارت حافظه شما را به سرعت پر می کنند و به راحتی قابل اشتراک نیستند اما بسیاری از عکاسان آن را ترجیح می دهند زیرا امکان انعطاف پذیری بسیاری را در هنگام ویرایش عکس فراهم می کند.
همگامسازی فلش (Rear Curtain Sync)
همانطور که می دانید سرعت نور بسیار زیاد است، مخصوصاً در مقایسه با شاتر دوربین که معمولاً برای کسری از ثانیه باز است. بنابراین هنگام کار با فلش، دو گزینه پیش رو دارید؛ اول روشن شدن فلش هنگام باز شدن شاتر (تنظیمات پیش فرض) دوم روشن شدن آن درست قبل از بسته شدن شاتر. مورد دوم همان چیزی است که همگام سازی فلش نامیده می شود. تفاوت بین این دو بسیار ظریف است اما می تواند تأثیر عمیقی بر روی تصویر داشته باشد.
شاتر (Shutter)
شاتر یک در یا پرده بسیار کوچک در داخل دوربین است که با باز و بسته شدن اجازه ورود نور را صادر می کند. در اکثر دوربین ها ظاهر و عملکرد آن دقیقاً مانند پرده هایی است که ممکن است روی پنجره خانه ببینید. حداکثر سرعت شاتر اکثر دوربین ها ۱/4000th ثانیه است که بسیار سریع است و می تواند تصاویر بسیار واضحی از یک رقاص در حال حرکت، اسکیت بورد یا اسکی باز روی آب بگیرد. البته بار گرفتن این عکس ها به نور زیادی نیاز است.
اولویت شاتر (Shutter Priority)
با انتخاب این حالت دوربین ها به شما امکان می دهد سرعت شاتر را انتخاب کنید در حالی که سایر پارامترها مانند ISO و عدد دیافراگم را خودش تشخیص می دهد.
اگر به مواردی مانند عمق میدان اهمیت ندهید و فقط بخواهید لحظه ای را در زمان مناسب فریز یا حس گذر زمان را ایجاد کنید، این قابلیت بسیار مفید است. برای حالت اول، از سرعت شاتر ۱ / 500th یا ۱ / 1000th ثانیه استفاده کنید و برای حالت دوم شما به سرعت بسیار طولانی تری مانند ۱۰ یا ۲۰ ثانیه نیاز خواهید داشت. دوربین خود را در حالت اولویت شاتر قرار دهید (S در نیکون ، و Tv یا Time Value در Canon و سایرین) سرعت مورد نظر خود را انتخاب و به دوربین اجازه دهید بقیه موارد را تشخیص دهد.
SOOC
SOOC مخفف کلمات خارج از دوربین است. این اصطلاحات رایج عکاسی به روشی اشاره دارد که در آن عکاس یا هر شخص دیگری در فتوشاپ، لایت روم یا هر برنامه دیگری ویرایشی بر روی تصویر مورد نظر انجام نداده است.
کلام آخر
امیدواریم که این تعاریف و اصطلاحات رایج عکاسی به شما کمک کرده باشند تا به درک بیشتر و بهتری در مورد دوربین خود و روند عکاسی رسیده باشید. اگر این لیست باعث شده است که این اطلاعات جدید شما را گیج و سردرگم کند، بهتر است که مرحله به مرحله پیش بروید و فقط یک اصطلاح نا آشنا را انتخاب کنید و قبل از رفتن به سراغ دیگری آن را کامل یاد بگیرید.
دوربین خود را آماده کنید تا هنگام آزمایش این حالت ها مانند سرعت شاتر، فاصله کانونی، ایزو، عمق میدان و … نتایج را خودتان مشاهه کنید و ببینید چه اتفاقی می افتد وقتی برخی از متغیرها را تغییر می دهید و عکس های بیشتری می گیرید.
با این وجود که دانستن این اطلاعات مهم است، به همان اندازه نیز حیاتی است که وقت خود را صرف بیرون رفتن در و آزمایش دوربین خود کنید. اگر دقیقاً به خاطر نمی آورید عمق میدان به چه معناست یا سرعت همگام سازی فلش دوربین خود را نمی دانید، نگران نباشید، فقط بیشتر امتحان کنید. اگر به دنبال راه هایی برای افزایش مهارت های عکاسی خود هستید بهترین کاری که می توانید انجام دهید این است که دوربین خود را بردارید و عکس بگیرید!