چندی پیش خبری مبنی بر وجود ده ها دریاچه در زیر قطب جنوب مریخ منتشر و با واکنش های فراوانی مواجه شد. اکنون پس از بررسی های بیشتر در رابطه با این موضوع دانشمندان حدس می زنند دریاچه های زیرزمینی در قطب مریخ احتمالاً فقط خاک رس منجمد هستند. در این مقاله بیشتر به بررسی این موضوع می پردازیم.
در سال ۲۰۱۸ مشاهداتی توسط رادار های پیشرفته انجام شد که خبر از وجود دریاچه های زیرزمینی در قطب مریخ می داد. اما اکنون پروژه تحقیقاتی جدید اسمیت و همکاران، ادعا می کند که دریاچه های مریخ چیزی بیشتر از اسمکتیت (نوعی خاک رس) نیستند.
در سال ۲۰۱۸، آژانس فضایی اروپا (ESA) اعلام کرد که مدارگرد Mars Express شواهدی از وجود دریاچه های آب مایع در زیر سطح قطب جنوب مریخ کشف کرده است. بدیهی است که این کشف امیدها را برای یافتن حیات موجودات آب دوست مانند باکتری ها، در مریخ تقویت کرد.
در حالی که یخبندان قطب جنوب تحت تأثیر ساختار زمین و رانش قاره ها قرار داشت، تغییرات آب و هوایی در مریخ در سطح کلی بود و احتمالاً به دلیل از دست دادن جو و در اثر فرسایش توسط باد خورشیدی بود. بی دلیل نیست که تصور کنیم میکروب ها خود را با این تغییرات شدید آب و هوایی وفق داده و در دریاچه های زیرسطحی قطب های مریخ سرسختانه به زندگی خود ادامه داده اند.
مارس اکسپرس از رادار پیشرفته ای برای ابزار صدای زیر سطحی و یونوسفر یا MARSIS استفاده کرد. پالس ارسالی رادار با دقت اندازه گیری شد و داده های بازتاب یافته از سطح و زیر آن تا عمق ۱.۵ کیلومتری آشکار شدند. یک منطقه فوق العاده روشن که تقریباً دارای ۲۰ کیلومتر عرض است، مطابق آن چیزی بود که در صورت وجود یک مایع بزرگ وجود خواهد داشت.
مریخ بسیار سرد است و در حالی که نمک در این سیاره وجود دارد، هیچ مکانیزم شناخته شده ای وجود ندارد که بتواند آن را در سطوح شوری لازم برای ماندگاری آب مایع متمرکز کند. آن ها همچنین تخمین می زنند که شار گرمایی یک ششم مقداری است که برای نگهداری آب به صورت مایع لازم است.
این اولین بار در تاریخ مریخ (یا بهتر است بگوییم در تاریخ مشاهده زمینی مریخ) نیست که مشخص می شود یک ویژگی فریبنده وجود ندارد. ناظران اواخر قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰ مانند جیووانی اسکیاپرلی و پرسیوال لاول کانال هایی را در سطح سیاره مشاهده کردند که تصور می شد آثار مهندسی ساخته شده توسط تمدنی بسیار پیشرفته در مریخ است. اعتقاد گسترده به زندگی مریخی از آن زمان الهام بخش آثار بیشماری از داستان های علمی تخیلی بود.
